Czym jest crowdfunding? Opanuj ważne podstawy

Czym jest crowdfunding? Opanuj dobrze podstawy i pogłębiaj dalej wiedzę świadomie!

Potrzebujesz środków na wprowadzenie nowego produktu na rynek, masz pomysł na innowacyjne rozwiązanie biznesowe, produkcję filmową lub muzyczną? Sprawdź, w jaki sposób zebrać pieniądze na realizację projektu i dowiedz się, na czym polega crowdfunding?

Crowdfunding, czyli inaczej finansowanie społecznościowe jest sposobem na zgromadzenie środków pieniężnych potrzebnych w celu zrealizowania określonego projektu. Zbiórki organizowane są z reguły za pośrednictwem serwisów internetowych. Z reguły korzystają z nich podmioty będące na wczesnym etapie rozwoju.

Czym jest crowdfunding?

Samo sformułowanie crowdfunding jest połączeniem dwóch słów – crowd (z ang. tłum) oraz funding (z ang. finansowanie). W praktyce finansowanie społecznościowe polega na szukaniu grupy udziałowców, która zdecyduje się na wpłacenie niewielkich kwot na realizację przedsięwzięcia (potrzebującego finansowania). Inicjator projektu zamiast szukać jednego jednej osoby, która wyłoży całą sumę może zebrać społeczność.

Przykładem przedsięwzięcia realizowanego w ramach crowdfundingu może być np. wprowadzenie na rynek nowego produktu, sfinansowanie badań dla innowacyjnego rozwiązania w firmie, realizacja nowej produkcji filmowej lub muzycznej. W Stanach Zjednoczonych finansowanie społecznościowe jest popularnym sposobem na zebranie środków pieniężnych na tworzenie oprogramowania komputerowego lub gier. 

Finansowanie społecznościowe

Crowdfunding stał się w ostatnich latach jednym z najbardziej popularnych sposobów zbierania środków pieniężnych na realizację różnego rodzaju przedsięwzięć. Jest on również metodą „wygodną” dla darczyńcy, który sam decyduje o wysokości oraz częstotliwości wpłacania pieniędzy. 

Crowdfunding udziałowy

Wyróżnić można kilka rodzajów finansowania społecznościowego. Jednym z nich jest podział zbiórek publicznych na crowdfunding udziałowy (inwestycyjny) oraz nieudziałowy. Najczęściej wykorzystywanym w projektach biznesowych jest crowdfunding inwestycyjny. W ramach tego sposobu gromadzenia funduszy na realizację projektu udziałowcy otrzymują udziały w realizowanym przedsięwzięciu. Pod warunkiem że, uda się je zrealizować. 

Jeżeli projekt finansowany w ramach crowdfundingu udziałowego zostanie zrealizowany to udziałowcy otrzymują np. dywidendy od zysku w firmie, akcje w spółce, papiery wartościowe lub innego rodzaju udziały w przedsięwzięciu. 

Crowdfunding nieudziałowy

W przypadku crowdfundingu nieudziałowego osoby wpłacające również mogą liczyć na określone świadczenie zwrotne. Jednak w tym przypadku nie są to udziały w przedsięwzięciu - jest to crowdfunding oparty na nagrodach. Gratyfikacja może być taka sama dla każdej osoby wpłacającej, bez względu na kwotę wsparcia. W praktyce często można spotkać się ze zróżnicowanymi nagrodami, które uzależnione są od sumy wpłaty. 

Crowdfunding pożyczkowy

Innym rodzajem finansowania społecznościowego jest crowdfunding pożyczkowy (crowdfunding dłużny). Projekty, na które środki zbierane są w tym modelu crowdfundingu, polegają na: w pierwszej kolejności zbieraniu określonej sumy pieniędzy od udziałowców, a następnie, po określonym czasie, spłaceniu osób wpłacających na przedsięwzięcie (kwota wpłaty + odsetki). W zależności od rodzaju umowy odsetki mogą być wypłacane np. miesięcznie lub co kwartał.

Tak więc podstawą działania crowdfundingu pożyczkowego jest zawieranie umowy pożyczki pomiędzy inwestorem (pożyczkodawcą) a firmą (pożyczkobiorcą). Dokument wysyłany jest online do osoby udzielającej dofinansowania e-mailowo. 

Crowdfunding donacyjny

Kolejnym sposobem zbierania kapitału jest crowdfunding donacyjny. Tak jak wskazuje sama nazwa - w finansowaniu społecznościowym donacyjnym nie są przewidywane bonusy za wpłacanie pieniędzy. To rodzaj finansowania społecznościowego najczęściej wykorzystywanego przy zbiórkach charytatywnych.

Crowdfunding – jak zacząć?

Inicjator projektu musi pamiętać, że kluczowym elementem finansowania społecznościowego jest znalezienie inwestorów, czyli przekonanie danej społeczności do wpłacenia określonej kwoty na przedsięwzięcie. W jaki sposób skutecznie przygotować kampanię crowdfundingową? Do najważniejszych elementów należy przygotowanie:

• filmiku promocyjnego,
• aktywnej promocji,
• szczegółowy i zrozumiały opis projektu,
• opisu metody crowdfundingowej (ewentualnych nagród za wypłatę, udziałów w zysku itp.),
• chwytliwych nagłówków,
• kampanii promocyjnej.

Na podstawie wymienionych elementów można podsumować, iż najważniejszym etapem przed przystąpienie do zbierania określonej sumy pieniędzy są działania marketingowe. W przypadku crowdfundingu udziałowego platformy często kompleksowo wspierają lub podpowiadają jak dobrze i zgodnie z prawem przeprowadzać kampanię.

Regulacje prawne finansowania społecznościowego

Crowdfunding w Polsce jest legalną metodą pozyskiwania środków pieniężnych. Jednak finansowanie społecznościowe przez długi czas było nieuregulowane. Obecnie w sejmie zakończyły się prace nad rządowym projektem ustawy o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom. W dniu 10 czerwca 2022 r. projekt został przekazano Prezydentowi RP oraz Marszałkowi Senatu.

Projekt ustawy o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom ma związek z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1503 z dnia 7 października 2020 r., ustanawiającym jednolite w całej Unii Europejskiej zasady prowadzenia działalności w zakresie crowdfundingu inwestycyjnego. 

W rządowym projekcie ustawy Komisja Nadzoru Finansowego jest wskazana jako organ właściwy do nadzoru nad platformami crowdfundingowymi (np. wydawanie zezwoleń na prowadzenie platformy crowdfundingowej oraz możliwość przeprowadzania kontroli w tych podmiotach). Zgodnie z projektem wprowadzone zostaną sankcje administracyjne i karne za nieprzestrzeganie przepisów, w tym za podawanie nieprawdziwych informacji w dokumentach emisyjnych.

Platforma crowdfundingowa – podstawa zbierania

W sieci znaleźć można specjalne platformy crowdfundingowe. Część z nich jest sprofilowana na określone kategorie projektów np. działalność artystyczną (patronite.pl), przedsięwzięcia związane z kulturą (wspieramkulture.pl) czy zbiórki charytatywne (zrzutka.pl). Z drugiej strony dostępne są serwisy ogólne np. odpalprojekt.pl, polakpotrafil.pl, wspieramto.pl oraz crowdwayc.pl. 

Jak wybrać platformę crowdfundingową?

Podczas wybierania serwisu, za pośrednictwem którego zbierana będą środki pieniężne warto przyjrzeć się kilku elementom platformy crowdfundingowej. Pierwszym z nich jest opłata podstawowa, czyli wysokość pobieranej prowizji. Przed założeniem konta w danym serwisie warto sprawdzić, czy strona nie nalicza dodatkowych opłat. 

Kolejnym istotnym czynnikiem jest model funkcjonowania serwisu - np. w jaki sposób przekazywane będą pieniądze na konto inicjatora projektu oraz jakie zastosowano mechanizmy ochrony danych osobowych osób wpłacających. 

Jak przeprowadzić kampanię crowdfundingu udziałowego z sukcesem? Sprawdź odcinek naszego podcastu, w którym rozmawiamy z CEO największej platformy crowdfundingowej  w Polsce (2021 roku)